Kinderen met overgewicht en obesitas

Kinderen	2 – 18 jaar
BMI (Body Mass Index)	Gewicht (in kilo’s) gedeeld door lengte (in meters) in het kwadraat
SDS	Standaard Deviatie Score
Overgewicht	BMI >+1 SDS en <+2 SDS (zie tabel voor uitwerking) >2 jaar op BMI: 120 – 140% (>+2SDS)
Obesitas	BMI > +2 SDS (= obesitas graad 1, 2, 3, NHG)
BOFT	• Bewegen, • Ontbijten, • Frisdrank met suiker laten staan • Televisie minderen

Ook diagnostiek	bij kinderen die obees ogen, ongeacht waarom ze spreekuur bezoeken
BMI bepalen	Voedingscentrum
	BMI-meter (BMI). Ontwikkeld door Centrum Eetstoornissen Ursula, Centrum Overgewicht en Obesitas en TNO
	HIS
	Zie ook www.nhg.org/BMI

en lees in de tabel of er sprake is van overgewicht of obesitas                                                                           

1. Risicofactoren in de familie
   Hart- en vaatziekten, hypercholesterolemie, schildklierproblemen en leververvetting 
2. Psychologische problemen
   Laag zelfbeeld, gepest worden, depressie, eetstoornissen
3. Omgevingsfactoren etc.
   Etniciteit, schoolprestaties, sociaal-economische status
4. Groei
   Lengtegroei, lichaamsbouw, vetverdeling  lichaam, puberteitsstadium
5. Comorbiditeit  of complicaties
   Gewrichtsklachten, obstructief slaap apneu syndroom, polycysteus ovarium syndroom, metabool syndroom
6. Symptomen onderliggende oorzaken
   Bijv. hypothyreoïdie, Down syndroom, Cushing syndroom

Eerste inventarisatie
Erkenning probleem?  M.n. bij ouders
Motivering aanpak? Risico-perceptie bespreken

Voorbeeldgedrag ouders bespreken (sporten/ontbijten? samen aan tafel)
Bij 2-10 jaar gedrag grotendeels bepaald door gedrag ouders. Adolescenten vereisen een eigen aanpak. Zij kunnen in toenemende mate op hun eigen gedrag worden aangesproken. Signalering risico eetstoornis.

1. Adviezen (BOFT)
   Door huisarts. Eet- en beweegdagboek bijhouden
   

   Bewegen	Dagelijks lopend of fietsend naar school. Minimaal 1 uur per dag buitenspelen of sporten
   Ontbijten	Samen ontbijten bij voorkeur met 1 van de ouders. Graanbevattend (ongezoet) ontbijt aanbevelen. Suiker en vetinname verminderen.
   Frisdrank beperken	Bespreken dat zuiver vruchtensap en limonade ook hoogcalorisch zijn, advies: maximaal 1 glas per dag, leren thee en water drinken
   TV kijken beperken	Nooit langer achter een beeldscherm. (TV, computer) dan bewegen (max 1-2 u/dag). Geen TV/computer op kamer

2. Informatie NHG patiëntenbrieven verstrekken
   Obesitas bij kinderen
   Voedingsadviezen bij overgewicht
   Beweegadviezen bij overgewicht
3. Veranderplan
   Het kind extra zien en beoordelen of beweging (sport/fysiotherapie), voeding (diëtist) of opvoeding (orthopedagoog) extra ondersteuning behoeft.
   Jeugdgezondheidsarts ziet kinderen tweemaal tijdens de basisschooljaren,kan bij signalering  verwijzen naar de huisarts. Bij overgewicht zonder comorbiditeit geven ze adviezen en verwijzen naar jeugd-verpleegkundige voor “overbruggingsplan”
4. Verwijzen
   Multidisciplinair beweegprogramma, bijv. “Vet Lekker, Lekker Fit” van Fysiotherapie “de Leeuwerik” in samenwerking met orthopedagoog en diëtist. 

TNO Kwaliteit van leven	www.tno.nl (Klik op Preventie en Zorg onder kopje `markten)
Icare	www.zorgvoorgezondgewicht.nl
Voeding	www.voedingscentrum.nl

Bronnen: CBO Richtlijn Diagnostiek en behandeling van obesitas bij volwassenen en kinderen.2008,
Signaleringsprotocol Overgewicht in de Jeugdgezondheidszorg 2004, Overbruggingsplan voor kinderen met overgewicht. Methode voor individuele primaire en secundaire preventie in de Jeugdgezondheidszorg 2005,
PIPO Persoonlijk Interventie Plan Overgewicht, 2005
Werkafspraak MCC Klik
NHG standaard Obesitas, 2010

Deze werkafspraak is samengesteld door C. van Ingen en G.H. van Leeuwen (kinderartsen), E. Mutsaerts (fysiotherapeut) en D.J. Wijnja (huisarts)