Chronische nierinsufficiƫntie

Inleiding

 

Nierinsufficiëntie wordt steeds vaker in de huisartsenpraktijk gezien als gevolg van vergrijzing van de populatie en toename van de incidentie van diabetes mellitus, hart- en vaatziekten en overgewicht. Bij chronische nierinsufficiëntie neemt het risico op cardiovasculaire aandoeningen enorm toe. Door vroegtijdig herkennen en behandelen van de onderliggende nierziekte en van risicofactoren zoals micro-albuminurie, hypertensie, hyperuricemie, proteïnurie en dislipidemie, kan verdere achteruitgang van de nierfunctie vaak grotendeels voorkomen worden. Daarnaast is het van belang de doseringen van bepaalde medicamenten aan te passen aan de verslechterde nierfunctie. Inzicht in chronische nierinsufficiëntie kan onnodige medicatietoxiciteit voorkomen.

 

Doel

Zorgen voor een goede afstemming tussen de huisarts en internist-nefroloog over controlebeleid en taakverdeling.

 

Definitie / begripvorming


Stadia van chronic kidney desease (CKD)
CKD 1 MDRD > 90 ml/min met (micro)-albuminurie
CKD 2 MDRD 60-90 ml/min
CKD 3 MDRD 30-60 ml/min
CKD 4 MDRD 15-30 ml/min
CKD 5 MDRD < 15 ml/min (pre-terminale nierinsufficiëntie)

 

Screening van nierfunctie - preventie CNI bij

 

Patienten en eerstegraads familieleden van patiënten met

  • Diabetes mellitus
  • Hypertensie
  • Hart- en vaatziekten, of
  • Ernstige adipositas (BMI >35 kg/m2)

Om de 5 jaar meting van: bloeddruk, kreatinine in bloed (MDRD) en albumine/kreatinine ratio in urine.

 

Verwijscriteria


Spoedverwijzing (binnen 24 uur op de SEH)
  • Nierinsufficientie met ernstige klachten of verschijnselen zoals: dyspneu, orthopneu, pijn op de borst, ritmestoornissen, fors oedeem of hypertensie (>180/ 115)
  • Hyperkaliemie >6 mmol/l.
  • Oligurie of anurie
 
Reguliere verwijzing

Nierfunctie bij herhaling (minimaal 2 keer met tussenpoos van 2 weken) slechter dan leeftijdsafhankelijke grenswaarde.

 

Leeftijdsafhankelijke grenswaarden door verwijzing

Leeftijd MDR
< 40 jaar < 80 ml/min
< 60 jaar < 60 ml/min
> 80 jaar < 40 ml/min

Eenmalige verwijzing

Een huisarts die een patiënt heeft die niet aan deze criteria voldoet of een patiënt heeft waarbij policontroles te belastend zijn, kan ervoor kiezen om de patiënt voor eenmalige beoordeling in te sturen. Dit dient de huisarts dan ook in de verwijsbrief aan te geven.
 

Traject in het ziekenhuis:

 

Voor het eerste bezoek aan te vragen

  • Lab; Na, K, Ur, Kreat, Ca, Alb, fosfaat, Hb, ferritine, CRP,bicarbonaat, PTH, vitamine D, HBa1c, ANCA, vetstofwisseling.
  • Urine: sediment en microalbunine/kreatinine ratio of 24 uurs urine op eiwit en kreat.
  • Echo nieren en blaas.

 

Vervolgens

  • Poli internist-nefroloog, waarbij evt. nadere analyse zoals nierbiopsie of CT scan.
 
Terugverwijzing
  • Na eenmalig consult en advies of
  • Bij het bereiken van een stabiele nierfunctie (MDRD > 50 ml/min) en optimale metabole en bloeddruk instelling.

 

Controles door de huisarts

Halfjaarlijks: RR, gewicht, oedeem; lab: Hb, kreatinine/ MDRD, kalium, urine alb/kreatinine ratio Jaarlijks: calcium, fosfaat, albumine, PTH, bicarbonaat en vetspectrum. Vitamine D op indicatie eenmalig.

 

Hierbij wordt gestreefd naar een optimale bloeddruk < 140/90 mmHg tenzij de urine alb/kreatinine ratio >100 mg/mmol, dan is de streefwaarde bloeddruk <125/75 mmHg metabole instelling met tevens LDL <2.5.

 

Aanpassing medicatie

 

Het is ondoenlijk om van alle medicatie aan te geven of ze moeten worden aangepast aan de nierfunctie. Overleg hierover met de apotheek of met een van de nefrologen. De apotheek beschikt over de gegevens van patiënten met een MDRD <50 ml/min.

 

Contact

 

De verwijsbrief kan gefaxt worden naar (0523) 27 62 34, of per e-mail worden verzonden naar nefro@sxb.nl waarna patiënt binnen 1 tot 3 weken een poli-afspraak krijgt.

 

Indien eerder een afspraak noodzakelijk is (bijvoorbeeld bij zeer snelle achteruitgang van de nierfunctie of bij ernstige klachten), gaarne dit in de verwijsbrief vermelden of telefonisch contact opnemen met de internist-nefroloog. Deze patiënten zullen worden gezien door een van de twee internist-nefrologen, te weten
mevr. J. Bayrak: voor overleg direct doorkiesnummer: 0523 - 27 6439
dhr. P.C. Chang: voor overleg direct doorkiesnummer: 0523 - 27 6462

 

 

Deze werkafspraak is gemaakt namens de huisartsen regio Coevorden-Hardenberg en namens de internisten van het Röpcke-Zweers Ziekenhuis Hardenberg.

 

September 2013