Voor pdf versie klik hier
Algemeen:
- Milde klachten: leefstijl en training.
- Matige en ernstige klachten: medicatie.
- Sluit een urineweginfectie uit.
- Gebruik een mictielijst.
Stressincontinentie
Urineverlies uitsluitend tijdens drukverhogende momenten.
Stap 1. Niet medicamenteus: bekkenbodemoefeningen (bekkenfysiotherapeut)
Bij een BMI > 30: gewichtsreductie.
Stap 2. Bij onvoldoende resultaat verwijzen naar 2e lijn.
Urgency-incontinentie
Overactieve blaas als gevolg van toegenomen prikkelbaarheid.
Stap 1. Niet medicamenteus: blaastraining
Stap 2. anticholinergicum
1. tolterodine retard 1 dd 2 mg (bij onvoldoende effect na 2 weken ophogen naar 1 dd 4mg
(kwetsbare) ouderen gebruik darifenacine of solifenacine
2. darifenacine 1 dd 7,5 mg, eventueel ophogen tot 1 dd 15 mg
OF
2. solifenacine 1 dd 5 mg, eventueel ophogen tot 1 dd 10 mg
Stap 3. Selectieve beta3 agonist (indien geen afwijkende bloeddruk, vooraf lever –en nierfunctie bepalen en contra indicatie QT-tijd uitsluiten)
1. mirabegron 1 dd 50 mg
Beoordelen effect stap 2 en 3
Beoordeel effect na 4 weken.
Bij bijwerkingen en/of onvoldoende resultaat: switch naar ander middel (max 3).
Bij goed resultaat na 3-6 maanden: stop medicatie.
Indien klachten terugkomen: herstart medicatie en na 3-6 maanden evt 2e proefstop.
Indien klachten wederom ontstaan medicatie handhaven.
Bij onvoldoende resultaat stap 4.
Stap 4. Indien onvoldoende resultaat (incl. switch): verwijzen naar 2e lijn.
Gemengde incontinentie
Urineverlies tijdens drukverhogende momenten en gerelateerd aan sterke aandrang.
Advies: Behandel het type incontinentie dat het meest op de voorgrond staat.
Subvesicale obstructie door groeiende prostaat.
Bemoeilijkte mictie bij mannen (LUTS)
- De kans op prostaatkanker is ongeveer even groot voor mannen met als zonder mictieklachten. De bepaling van het PSA-gehalte wordt (daarom) niet aanbevolen als routinetest bij de initiële evaluatie van mictieklachten.
Diagnostiek
1. Start: urineonderzoek
rectaal toucher
Gebruik: mictielijst (voorkeur)
Gebruik: IPSS-score (International Prostate Symptom Score); brengt levenskwaliteit en aard mictieklachten goed in kaart (verplicht).
2. Bij twijfel: 1e lijns diagnostiek echo prostaat.
3. Bij afwijkingen: PSA-test + verwijzen 2e lijn/echo aanvragen.
Stap 1. alfablokker
- tamsulosine 1 dd 0,4 mg
- alfuzosine 1 dd 10 mg
Bij onvoldoende resultaat en/of bijwerkingen: switch van middel.
Bij onvoldoende resultaat na 6 weken: 1e lijns diagnostiek echo prostaat.
Bij goed resultaat na 6 maanden : stoppen.
Stap 2. toevoegen 5-alfa-reductaseremmer
Indien prostaat > 35 gram (vastgesteld door echo) toevoegen:
- finasteride 1 dd 5 mg
- dutasteride 1 dd 0,5mg
Gebruik een 5-alfa-reductaseremmer minimaal 6 maanden om het resultaat te kunnen beoordelen.
Bij goed resultaat
- na 1 jaar stoppen met alfablokker en vervolgens
- na 1,5 jaar de 5-alfa-reductaseremmer stoppen
Na 1 jaar stoppen kan weer gestart worden met gebruik.
Stap 3. indien onvoldoende resultaat; verwijzen naar 2e lijn.